مبارزه با بیماری های ویروسی بواسطه قارچ های درمانی"عوارض جانبی نامطلوب آنتی بیوتیک ها و ضد ویروس ها" و "ظهور سویه های مقاوم و جهش یافته"، استفاده از ترکیبات جدید را تبدیل به یک نیاز فوری کرده است. از این رو فعالیت ضد ویروسی و ضد باکتریایی گیاهان دارویی و قارچ ها مورد بررسی قرار گرفته است. مطالعات متعددی نشان می دهند که قارچ ها دارای خاصیت ضد باکتریایی، ضد ویروسی، ضد قارچی، ضد حساسیت و تقویت کننده سیستم ایمنی هستند.
به دلیل نقش قارچ ها در تقویت سیتم ایمنی، در ترکیب مکمل های زیادی قرار می گیرند.
علاوه بر این که قارچ ها با تقویت سیستم ایمنی مانع از ابتلا به بیماری هایی نظیر سرماخوردگی و آنفولانزا می شود، بلکه قادر است علائم ناشی از این بیماری ها مانند سرفه و مشکلات تنفسی را بهبود ببخشد.
مکمل شیتاکه پلانتا فرآورده شرکت متین آسا فارمد و تولید شرکت داروسازی خوارزمی، از جمله این محصولات می باشد که با دارا بودن سه نوع قارچ به طور تخصصی برای تقویت سیستم ایمنی طراحی شده است.
در این مطلب به بررسی نقش هر یک از قارچ های موجود در این مکمل، در تقویت سیستم ایمنی می پردازیم.
قارچ شی تاکه:
شیتاکه از دسته قارچ های چتری می باشد. این قارچ قادر است رشد تومورها را مهار کند و خاصیت ضد سرطانی دارد، به دلیل دارا بودن ویتامین D در جذب کلسیم و حفظ استحکام استخوان ها موثر باشد، سطح طبیعی قند خون را حفظ کند و مانع از ایجاد التهاب شود.
ترکیبات پلی ساکاریدی موجود در قارچ شیتاکه مانند لنتیان و بتاگلوکان ها ترکیبات ضد ویروسی هستند.
این ترکیبات تولید گلبول های سفید خون را افزایش می دهند و از این طریق سیستم ایمنی بدن را به طور قابل توجهی تقویت می کنند.
تقویت سیستم ایمنی به واسطه قارچ شیتاکه مانع از تکثیر ویروس شده و از سلول های بدن در برابر آسیب محافظت می کند.
ترکیبات پلی ساکاریدی این قارچ با کاهش واسطه های ایجاد کننده التهاب، خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را کاهش می دهند.
قارچ شیتاکه علاوه بر ترکیبات پلی ساکاریدی حاوی اکثر ویتامین های گروه ب از جمله ب1، ب2، ب3، ب5، ب6 و ب9 ، ویتامین دی و برخی از مواد معدنی از جمله مس، سلنیوم، آهن، منگنز، روی، پتاسیم، فسفر و منیزیم می باشد. همچنین شیتاکه شامل آمینو اسیدها ترپنوئید ها، استرول و لیپیدها نیز است.
ویتامین ها، مواد معدنی، اسید آمینه ها، ترپنوئیدها و استرول ها سایر ترکیبات موجود در عصاره قارچ شیتاکه هستند که باعث جلوگیری از ورود و رشد ویروس هایی نظیر آنفولانزا، هپاتیت، HIV و تبخال می شود.
مطالعات نشان داده اند که AHCC ترکیب فعال موجود در قارچ شیتاکه می باشد با تعدیل پاسخ ایمنی، باعث محافظت از بدن در برابر عوامل بیماری زایی مانند کاندیدا آلبیکنز، سودوموناس، استافیلوکوکوس اورئوس و ویروس آنفولانزا می شود همچنین مدت زمان بهبودی پس از ابتلا به ویروس آنفولانزا را کوتاه می کند.
این ترکیب فعال علاوه بر اینکه در بهبود HPV (زگیل تناسلی) نقش موثری دارد، در پیشگیری از سرطان های مرتبط با HPV موثر باشد.
قارچ گانودرما:
گانودرما که به نام های ریشی یا جان افزا نیز شناخته می شود از دسته قارچ های چتری می باشد. این قارچ خاصیت ضد سرطانی دارد، باعث بهبود خستگی، بی خوابی، سردرد و افسردگی می شود، قند خون را کنترل می کند، سطح کلسترول خون را کاهش می دهد، به تقویت حافظه کمک می کند، در بیماری های کلیه و کبد مورد استفاده قرار می گیرد و به حفظ سلامت قلب نیز کمک می کند.
گانودرما با بهبود مقاومت بدن، افزایش تکثیر و بلوغ لنفوسیت های B وT، سلول های تک هسته ای طحال، سلول های کشنده طبیعی و سلول های دندریتیک، حذف سلول های بیگانه و القای سایتوکاین ها سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند همچنین باعث تسکین سرفه، آسم و تنگی نفس نیز می شود.
پروتئوگلیکان موجود در این قارچ به وسیله جلوگیری از ورود و جذب ویروس به سلول از تکثیر آن جلوگیری می کند. این پروتئوگلیکان قادر است از فعالیت ویروس تبخال ممانعت به عمل آورد.
علاوه بر پروتئوگلیکان ها می توان به ترکیبات فعال زیادی از جمله تری ترپنوئیدها، پلی ساکاریدها، نوکلئوتیدها، استرول ها، استروئیدها، اسیدهای چرب، پروتئین ها (پروتئین قارچ حاوی کلیه اسید آمینه های ضروری به ویژه لیزین و لوسین است)، پپتیدها و ملانین اشاره کرد، همچنین مواد معدنی از جمله زینک، آهن، منیزیم، منگنز و کلسیم در این قارچ یافت می شوند.
ملانین موجود در این قارچ نیز باعث تقویت سیستم ایمنی می شود و فعالیت آنتی اکسیدانی دارد.
تری ترپن هایی چون گانودرمیک اسید نیز از آزاد شدن هیستامین جلوگیری می کنند و خاصیتی مشابه آنتی هیستامین دارند، تری ترپنوئیدها همچنین فشار خون را کاهش می دهند.
قارچ مایتاکه:
مایتاکه که با نام قارچ رقصنده نیز شناخته می شود حاوی ترکیبات فعالی است که می تواند در تقویت پاسخ ایمنی اثربخش باشند. جزء اصلی این قارچ بتاگلوکان، نوعی پلی ساکارید است. بتاگلوکان ها با فعال کردن سیستم ایمنی از طریق افزایش ماکروفاژها پاسخ سیستم ایمنی میزبان را افزایش می دهند، همچنین منجر به تحریک سیستم فاگوسیتی و تقویت مکانیسم های دفاعی در برابر عفونت می شود.
قارچ مایتاکه در تولید سلول های کشنده طبیعی که از مهم ترین اجزای سیستم ایمنی هستند، به بدن کمک می کند.
ترکیبات فعال موجود در این قارچ علاوه بر فعال شدن مستقیم سلول های درگیر در واکنش های ایمنی، به طور مستقیم و غیر مستقیم بر تقویت تولید و ترشح سایتوکاین اثر می گذارند.
قارچ مایتاکه علاوه بر پلی ساکاریدها، حاوی آنتی اکسیدان ها، ویتامین های B و C، مس، پتاسیم، فیبر و اسیدهای آمینه می باشد.
آلفوگلوکان موجود در این قارچ نیز با افزایش حساسیت به انسولین، باعث سطح طبیعی قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 می شود.
این قارچ نیز همانند شیتاکه و گانودرما می تواند در پیشگیری از ابتلا به سرطان موثر باشد و سطح طبیعی کلسترول خون را حفظ کند.
قارچ ها از زمان قدیم علاوه بر پخت و پز در درمان طیف گسترده ای از بیماری ها مورد استفاده بوده اند. حفظ سطح طبیعی قند و کلسترول خون، حفظ سلامت قلب، بهبود برخی از بیماری های مرتبط با کبد از جمله مورادی هستند که قارچ ها در آن نقش دارند همچنین در بهبود بیماری های تنفسی نیز مورد استفاده قرار می گیرند.
خاصیت آنتی اکسیدانی و ضد التهابی قارچ ها باعث شده است که نقش پررنگی در تقویت سیستم ایمنی داشته باشند. به طور کلی می توان گفت ترکیبات فعال قارچ ها با افزایش تعداد گلبول های قرمز و تقویت عملکرد آنها باعث بهبود عملکرد سیستم ایمنی می شوند.
نقش قارچ ها در تقویت سیستم ایمنی باعث شده تا جهت پیشگری از ابتلا به بیماری ها، بهبود علائم بیماری، پیشگیری از ابتلا مجدد به بیماری و کوتاه شدن مدت زمان بهبود بیماری در ساخت بسیاری از مکمل ها قرار گیرند.